ผลิตภัณฑ์เมืองพัทลุง

               ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง ได้รับความสนใจจากประชาชนเป็นจำนวนมาก เพราะเป็นข้าวสังข์ที่ปลูกเฉพาะในจังหวัดพัทลุงเท่านั้น เพื่อส่งเสริมให้มีการพัฒนาคุณภาพข้าวสังข์หยด และส่งเสริมอุตสาหกรรมในท้องถิ่นด้วย รวมถึงยังสามารถกระจายรายได้เข้าสู่ชุมชน

 ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง

กลุ่มผู้ผลิต กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านเขากลาง

สถานที่ผลิต บ้านเลขที่ 7 หมู่ที่ 13 บ้านคลองตรุเขากลาง ตำบลปันแต อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง 93000

ประธานกลุ่ม นายนัด อ่อนแก้ว

ประวัติความเป็นมา ข้าวสังข์หยดเป็นพันธุข้าวพื้นเมือง เป็นพันธุ์ข้าวเฉพาะถิ่นมีแหล่งปลูกดั้งเดิม อยู่ในจังหวัดพัทลุง ปลูกกันมานานไม่ต่ำกว่า 100 ปี มีลักษณะพิเศษ คือ ข้าวกล้องมีสีแดงเข้ม นิยมบริโภคในรูปแบบข้าวซ้อมมือ จมูกข้าว เป็นข้าวที่มีคุณค่าทางอาหารสูง พันธุ์ข้าวสังข์หยดถูกเก็บรักษาไว้โดยวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชาวเมือง พัทลุง ตลอดระยะเวลายาวนาน จากหลักฐานการรวบรวมพันธุ์ในท้องถิ่นต่าง ๆ ทั่วประเทศ ตามโครงการบำรุงพันธ์ข้าว เมื่อ พ.ศ. 2493 โดยกองบำรุงรักษาพันธุ์ กรมการค้าข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปรากฏว่า ชื่อข้าวสังข์หยดเป็น 1 ใน 11 ตัวอย่างพันธุ์ข้าวพื้นเมือง ที่เก็บรวบรวมจากอำเภอเมืองพัทลุง ซึ่งปรากฏใน Locality ที่ 81

ต่อมาในปี 2525 ได้มีการเก็บรวบรวมพันธุ์ข้าวพื้นเมืองอีกครั้ง ศูนย์วิจัยข้าวพัทลุงเก็บรวบรวมพันธุ์ข่าวได้ 1997 พันธุ์ พันธุ์ข้าวสังข์หยด (KGTC 82039) เป็นตัวอย่างพันธุ์ที่เก็บรวบรวมจากแหล่งปลูกที่ตำบลท่ามะเดื่อ อำเภอบางแก้ว จังหวัดพัทลุง เป็นหนึ่งในจำนวนตัวอย่างที่ได้เก็บรวบรวม หลังจากนั้นในปี 2530 มี การปรับปรุงพันธุ์โดยเลือกพันธุ์ข้าวแบบหมู่ (Mass Selection) จนได้สายพันธุ์ข้าวสังข์หยดที่ดี มีความสม่ำเสมอตามลักษณะประจำพันธุ์ คือ มีลักษณะเมล็ดเรียวยาว อายุเบา ปริมาณ อมิโลสต่ำ ข้าวสารมีสีขาวขุ่น ข้าวกล้องมีเยื่อหุ้มเมล็ดสีขาวปนแดงจาง ๆ จนถึงแดงเข้ม เมื่อหุงสุกใหม่ ๆ จะมีความนุ่มมาก และยังคงนุ่มอยู่เมื่อเย็นตัวลง

ในปี 2549 ข้าวสังข์หยดพัทลุง ได้รับคำประกาศรับรองให้เป็นสินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (ข้าว GI) ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองสิ่งบงชี้ทางภูมิศาสตร์ พ.ศ. 2546 โดยใช้ชื่อว่า “ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง” ตั้งแต่วันที่ 23 มิถุนายน 2549 นับเป็นข้าว จี ไอ พันธุ์แรกของประเทศไทย จากเหตุผลดังกล่าว จึงทำให้เกิดการแปรรูปข้าวสังข์หยดในรูปแบบของการซ้อมมือเพื่อจำหน่ายใน ชุมชน และจังหวัดใกล้เคียง จนเป็นที่ได้รับความนิยมอย่างมาก ทำให้ปริมาณของสินค้าไม่เพียงพอกับความต้องการของตลาด ตลอดจนไม่มีการควบคุมและพัฒนาคุณภาพให้ได้มาตรฐาน ทั้งการบรรจุภัณฑ์ และการพัฒนารูปแบบเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้า

เอกลักษณ์/จุดเด่นผลิตภัณฑ์ 1. ข้าวกล้องมีสีแดงเข้ม 2. เป็นข้าวที่มีคุณค่าทางอาหารสูง

มาตรฐานและรางวัลที่ได้รับ
1. รางวัล OTOP 5 ดาว ปี 2553
2. มผช. ปี 2553
3. ผู้ผลิตผู้จำหน่ายข้าวสังข์หยดเมืองลุง

ความสัมพันธ์กับชุมชน

1. กลุ่มได้รับซื้อวัตถุดิบจากสมาชิกและประชาชนในหมู่บ้าน และตำบลใกล้เคียง
2. สร้างอาชีพเสริมให้กับประชาชนในชุมชน 3. ประกันราคาผลผลิตให้กับชุมชน โดยซื้อข้าวเปลือกในราคาสูงกว่าราคาประกันของรัฐบาล

วัตถุดิบและส่วนประกอบ ข้าวเปลือกพันธ์สังข์หยด (คัดเอาเฉพาะจากแปลงปลูกที่ได้รับการรับรองมาตรฐานข้าว GI เท่านั้น)

ขั้นตอนการผลิต 1. นำข้าวเปลือกไปตากให้แห้ง 2. นำเข้าเครื่องสี 3. คัดเลือกสิ่งเจือปน 4. นำไปบรรจุถุงเพื่อส่งจำหน่าย

เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต 1. รักษาคุณภาพ 2. รักษาความสะอาดในทุกขั้นตอนการผลิต 3. คัดเลือกสิ่งเจือปนด้วยมือก่อนบรรจุถุง 4. วัตถุดิบต้องมีคุณภาพ

แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์

1. ที่ทำการกลุ่ม

2. ตลาดในกรุงเทพมหานคร

3. ร้านค้าในจังหวัด และจังหวัดใกล้เคียง

4. ศูนย์ OTOP โลตัสพัทลุง

Cr.ภาพจาก HotelDirect.in.th